De markt

-

Ylva liep met een mand in haar hand over de markt heen. Ze had haar moeder voor het laatst gezien bij de fruitkraam, maar zelf was ze al snel afgedwaald naar de kraam waar amuletten opgesteld lagen. Ze waren uit het mooiste hout gesneden en waren dan ook niet goedkoop. Ze had er ooit een van haar vader gekregen, maar uit frustratie omdat hij haar moeder had verlaten, had ze deze in het meer gegooid. Nog steeds had ze het hem niet verteld, ze zei dat ze hem simpelweg kwijt was geraakt, waarschijnlijk bij het verplaatsen van de spullen.

Zanna zag in haar ooghoeken hoe Ylva alvast verder liep en kocht dus snel wat fruit. Ylva was dol op bosvruchten, dus kocht ze er daar extra veel van. Ze stopte al haar spullen in haar mand en liep achter haar dochter aan. Van alle kanten zag ze mensen haar dochter bekijken en ze moest een zucht onderdrukken. Kinderen van de Earl kregen veel eerbied van de dorpsbewoners en Ylva was geen uitzondering. Zanna werd zelf ook gewaardeerd, maar dat was eerder voor haar heelkunst dan dat ze de vrouw van de Earl was geweest. Ze vermoedde dat de dorpsbewoners het haar ook niet in dank afnamen dat ze geen zoon had kunnen baren. Al snel had ze Ylva ingehaald en legde ze haar hand op haar schouder. 'Zie je er een mooie tussen?' vroeg Zanna glimlachend, terwijl ze wees naar de amuletten.

Ylva keek op toen haar moeder naast haar kwam staan en haalde haar schouders op. 'Ik vind ze te duur.' zei ze oprecht en draaide zich om, om naar de volgende kraam te lopen. De markt was een plek waar ze graag kwam. Iedereen was er te vinden en ze vond het heerlijk om langs alle kraampjes te struinen en te kijken wat iedereen verkocht. Meestal waren het snuisterijen die de dorpsbewoners zelf maakte, verbouwde of vingen. Als dochter van de Earl kwam ze nooit wat te kort. Kort nam ze een kijkje in de man van haar moeder en glimlachte toen ze de heerlijke bosvruchten zag liggen. Aalbessen, bosbessen, frambozen, bramen - ze hield er allemaal van.

Zanna keek ook naar de amuletten en volgde haar dochter vervolgens. Ze besloot maar niets over het amulet te zeggen, dat ze ooit van Eirik had gehad. Ze stopte bij het kraampje met de kruiden en begon enkele zakjes te vullen. Ze had veel kruiden nodig voor haar medicijnen. 'Heb je je vader de laatste tijd nog gezien?' vroeg ze zo nonchalant mogelijk, terwijl ze naar haar dochter keek. Nog steeds prees ze de Goden elke dag dat haar dochter bij haar woonde. Ze had niet geweten wat ze had gedaan als ze haar man én dochter had moeten verliezen.

Ylva keek toe hoe haar moeder de zakjes vulde en nam ze van haar aan, als ze vol waren. Bij haar vraag keek ze op en bleef ze even stil. 'Ik heb hem twee weken geleden gezien.' zei ze en keek haar moeder aan. Ze wist dat ze vaker naar haar vader toe zou moeten, hij was en bleef de Earl. Ze zag hem wel bij de wekelijkse bijeenkomsten van Kattegat en in rechtspraken, maar dan zat ze in het publiek. Naderhand wilde ze de hal altijd zo snel mogelijk verlaten. 'Maar ik zal hem binnenkort opzoeken, hij heeft het altijd zo druk.'

Zanna betaalde de kruidenverkoper en nam Ylva mee verder de markt op. 'Ik spreek hem ook weinig. Als ik hem wil spreken, dan weet hij altijd wat te verzinnen om het gesprek te vermijden,' zuchtte Zanna met gebalde handen. Ondanks dat ze nu wel over de afwijzingen heen was, deed het nog steeds wel pijn. Ze had alles voor hem over gehad en had zo erg haar best gedaan om een zoon te baren, maar vergeefs. 'Maar ik denk dat hij jouw gezelschap heel erg op prijs stelt. Ik hoor van veel mensen dat hij het vaak over je heeft,' zei Zanna met een glimlach.

Ylva knikte toen haar moeder haar vertelde dat hij het vaak over haar had. 'Ik hoorde gisteren verhalen over het Westen!' zei ze enthousiast tegen haar moeder en haalde een pluk haren uit haar ogen, die er door de in in was gewaaid. 'Over wat er allemaal was, dat ze Westerse strijders hebben verslagen op het strand!' Ze kon nooit genoeg krijgen van de verhalen over de reizen die sommigen uit Kattegat maakte. 'En ze hebben een plek gevonden, met goud en zilver - meer dan ze mee terug konden nemen!'

Zanna glimlachte breed door de enthousiaste woorden van haar dochter en sloeg een arm om haar heen. 'Dan moet je zeker eens met je vader gaan praten,' lachte ze, 'die kan je alles vast in geuren en kleuren vertellen.' Ze wist hoe geweldig Eirik verhalen kon vertellen. Ze had ook graag verhalen van hem gehoord, maar ze was niet in de positie om dat van hem te vragen. 'Of vraag het eens aan één van de krijgers! Vooral de jongere vrouwen en mannen kunnen je oren van je hoofd kletsen erover.'

Ylva knikte. 'Als ik Frey zie, zal ik het aan hem vragen!' zei ze met een gigantische grijns op haar gezicht, maar trok hem al snel weer terug in een plooi. Frey was iemand waar Ylva het altijd goed mee had kunnen vinden én hij kon als geen ander vertellen over de dingen die ze meemaakte. Zelf was ze nooit verder gekomen dan de randen van Kattegat. Ze had de omgeving gezien, de meren en de bergen - en ze was eens mee geweest naar Uppsala geweest, om een ritueel bij te wonen.

'Maar vraag maar niet te veel aan hem! Die jongen weet niet van ophouden als hij eenmaal over iets vertelt,' lachte Zanna, terwijl ze haar arm haakte met die van Ylva en weer verder liep over de markt. Ze had al genoeg verhalen van de gewonde krijgers gehoord, toen ze hen verzorgde, en het was geen pretje geweest. Ondanks dat ze veel slagen hadden gewonnen, waren er ook veel mannen en vrouwen omgekomen. Zelfs een goede vriendin van haar.

'En waarschijnlijk is drie kwart van het verhaal niet eens waar.' De krijgers stonden erom bekend dat ze veel verzonnen, om hun verhalen sappiger te maken voor het thuisfront. 'Ik wou dat ik een keer naar het Westen kon varen..' Zijdelings keek ze haar moeder aan en richtte haar blik op de kraampjes waar ze langs liepen. 'Ik weet zeker dat het daar veel interessanter is dan hier in Kattegat.' Hier gebeurde nooit iets.

'Ik weet het Ylva, ik weet het,' verzuchtte haar moeder. Zelf was ze niet opgegroeid in Kattegat, maar in één van de buurdorpen. Het was niet makkelijk geweest om zomaar naar een ander dorp te verhuizen, maar ze had het noodgedwongen moeten doen, omdat haar vader een belangrijke positie kreeg in het dorp. Daarnaast kon haar moeder ook aan het werk als heelster. In de andere dorpen werd je als heks gezien als je met kruiden om ging. Hier was dat gelukkig niet het geval. 'Wie weet is het over een paar jaar wel veilig. Dan kan je met je vader mee, als hij het goed vindt.'

'Vader zal mij nooit mee laten gaan op één van zijn reizen.' sprak ze haar moeder tegen en keek haar aan. 'Dat weet jij ook wel.' In ieder geval niet tot hij een zoon zou krijgen, Ylva wist niet of ze daarna nog zo belangrijk voor hem zou zijn. 'Als ik zou gaan, zou het in ieder geval niet zijn omdat vader me graag mee wil hebben.' Het frustreerde haar als ze alleen al dacht dat ze heel haar leven hier door zou brengen, maar ze mocht niet klagen van zichzelf: ze had alles wat haar hartje begeerde - op vrijheid na dan.

Zanna zuchtte en stopte al haar gekochte spullen in haar mand. Dit was niet de plek om het over zulke dingen te hebben. 'Kom, we gaan naar de weide toe. Ik wil graag nog wat bloemen plukken. De ziekenzaal ruikt de laatste tijd namelijk zo bedompt.' Ze glimlachte naar wat bekende en liep rustig de markt af. 'Je vader heeft mij bijna mijn hele leven al verbaasd en ik ben ervan overtuigd dat hij dat nog vele malen zal doen.' Ze had hem zo ongeveer op haar knieën gesmeekt om het huwelijk niet af te breken, beloofd dat ze een zoon zou krijgen, maar nog steeds had hij het huwelijk verbroken. Gelukkig had hij met zijn nieuwe vrouw ook niet al te veel succes. Nog niet. 'En anders gaan wij wel samen.'

'Zou je dat doen? Zou je dit alles achter laten om met mij naar het Westen te gaan?' vroeg ze verbaast aan haar moeder en liet de drukte van de markt achter zich. Ze geloofde niet dat haar moeder dit zou achter laten, niet de ziekenzaal en haar werk - het was haar leven. 'Ik vind wel een manier om te gaan, ik weet zeker dat er mensen zijn die me mee zouden willen nemen als ik daarom zou vragen.'

Zanna moest lachen en stopte met lopen, om het gezicht van haar dochter tussen haar handen te nemen. 'Jij, Ylva, bent het mooiste wat mij ooit is overkomen. Daar kan geen enkele baan of ziekenzaal aan tippen. Als jij naar het Westen wilt, dan ga ik met je mee. Ik wil ook wel eens weten wat voor werelden er allemaal nog op ons wachten.' Ze knipoogde naar haar dochter en liep verder. Ondanks dat Eirik er nooit mee zou instemmen, zou Zanna er koste wat het koste op zetten om naar het Westen te kunnen met Ylva als dat haar droom was. Er was hier toch niet veel meer voor Zanna wat haar gelukkig maakte.

Ylva glimlachte bij de woorden van haar moeder en omhelsde haar stevig voordat ze verder liep. 'Ik zal het in gedachten houden.' zei ze met een glimlach rond haar mond en haakte haar arm weer in die van haar moeder. Ze had er geen seconde spijt van gehad dat ze voor haar moeder had gekozen. Op het moment dat haar vader een zoon zou krijgen, zou zij aan de kant zijn geschoven. Zonen waren in zijn ogen het belangrijkste wat je kon hebben.

'Mooi,' reageerde haar moeder met een glimlach, waarna ze haar arm weer in die van haar dochter haakte en verder liep, richting de weide. Het was een prachtige dag en iedereen in het dorp was opgewekt. Het zou haar niet verbazen als Eirik vanavond een feest zou organiseren aan de Goden, als dank voor de goede reis naar Engeland. 'Ik heb trouwens nog een vraag voor je,' begon Zanna opeens met glunderende ogen. 'Wat zou je ervan vinden om bij mij te komen leren om heelster te worden?'

'Leren om heelster te worden?' herhaalde ze verbaast. Ylva had er nog nooit over nagedacht om heelster te worden. Het was de gewoonte dat je het beroep van je ouders overnam, maar Ylva had zelf altijd gedacht dat ze met de zoon van een andere Earl zou trouwen, om zijn invloed te vergroten. Daarbij wilde ze het niet toegeven aan haar moeder, maar bloed was iets waar ze altijd veel moeite mee had gehad. 'Ik weet het niet, moeder..' zei ze zachtjes en keek haar aan. 'Ik weet dat het een gewaardeerd beroep is, maar ik weet niet of het wel iets voor mij is - met dat bloed.'

Zanna zette zichzelf zo snel mogelijk over haar teleurstelling heen en glimlachte bemoedigend naar haar dochter. 'Dat is niet erg, iedereen heeft zo zijn talenten, verlangens en smaak. En grenzen. Het is goed dat je eerlijk bent tegenover mij.' Misschien dat haar vader wel een beroep voor haar wist, maar ze vreesde eigenlijk het ergste: een uithuwelijking. Daarom wilde Zanna haar dochter zo snel mogelijk een beroep leren, om het geplande huwelijk te vermijden. Eirik was een goede man, ondanks dat hij dat maar aan weinig mensen liet zien, en misschien wou hij zijn dochter wel helemaal niet uithuwelijken. 'Wat zou je zelf willen worden in de toekomst?'

Ylva haalde haar schouders op. 'Een schildmaagd.' antwoordde ze uiteindelijk en keek haar moeder aan. 'Al weet ik dat dát mijn pad niet zal worden.' lachte ze. Ze had vroeger wel geleerd om te vechten, maar enkel om zichzelf te verdedigen. Er waren meisjes van haar leeftijd die nu al meegingen op de tochten naar het westen toe, maar Ylva was te klungelig om deel te nemen aan een gevecht. Waarschijnlijk zou ze zichzelf meer verwonden dan de tegenstander. 'Ik weet het niet.'

Zanna trok verbaasd haar wenkbrauwen op en zette haar mand neer, toen ze eenmaal bij de weide waren aangekomen. 'Een schildmaagd?' herhaalde ze bedenkelijk. Ze kon begrijpen waarom Ylva graag die kant op wou gaan: de schildmaagden van Kattegat kregen veel aanzien en eerbied van de dorpsbewoners, en zelfs van Eirik. 'Je hebt gelukkig nog even de tijd om te beslissen. Maar je zal er wel harder over na moeten doen, want het duurt niet lang meer, voordat je vader je misschien wel gaat uithuwelijken,' begon Zanna zachtjes.

'Ik weet zeker dat vader me uit zal huwelijken aan een man die goed voor me zal zijn.' verzekerde Ylva haar moeder en keek haar aan. 'Daarbij, kan ik ook niet voor eeuwig hier bij jou blijven, toch?' Ze was al een vrouw, ze bloedde - wat betekende dat ze kinderen kon baren - en ze had inmiddels de leeftijd dat dit ook van haar werd verwacht. 'Maar vader zal mijn wensen respecteren, als hij is zoals jij me altijd hebt gezegd dat hij is.' Ylva had af en toe moeite om het goede in haar vader te zien, maar haar moeder had haar altijd verzekerd dat hij een goede man was en het beste met haar voor had.

'Ik weet dat Eirik het beste voor je wenst,' glimlachte Zanna, terwijl ze terugdacht aan haar ex-man. Ondanks dat hij haar ruw aan de kant had gezet, kon ze maar weinig slechts over hem zeggen. In de tijd dat ze samen waren, hadden ze ook echt van elkaar gehouden. En daar was een prachtige dochter uit voort gekomen. Soms droomde ze er nog weleens van dat Eirik zijn fout in zou zien en weer bij haar terug zou komen… Maar dat had ze haar dochter nooit verteld. En daar was ze ook een veel te sterke vrouw voor, om zoiets te bekennen. 'Misschien wel een jongen uit één van de buurdorpen?' opperde Zanna.